ЖАННА ЕЛЕУСІЗ. ҚЫЗҒАНБАШЫ МЕНІҢ ЖЫЛЫ КҮЛКІМДІ

 

***


...Мені көру - міндетті емес.
Қызықпа...
Бағалама қарап - киім, түр-өңге.
Аты жоқта жер өртейтін бұзықтар
онсыз да жетіп жатыр - мына Елде...

Бір Ертегі бар еді -
өлмес.
Мен - Сенер.
Көрем талдан - үлкен Жұмбақ.
Ой - гүлден...
- жанымды шын түсінгің келсе,егер,
жырымды оқы!..
демей-ақ қойдым мен...

Мүмкін, оқшау.
Үнсіз ғұмыр кешермін...
Мекенімді әуреленбе білгің кеп.
...өзім әбден ығыр болған көшемнің
Көгершіні ғана таныр:
- жүрдің... деп.

Мүмкін, мүлде құшағына алар мұң...
Мен туралы Жерден сұрай көрмеші.
...өзім іштей сүйіп өтер Ғаламның
өтініші аз мен шығармын - пендесі...

Тірлігің мен Төңірегің.
Бәәрі - У боп.
Бар өмірің кешсе күйін бөтеннің!
...бір Жып-жылы сәулелерді Дәру ғып.
Өлең болып.
Өзім - іздеп жетермін...

 

 ***

 

...Бүгін -

менің келеді мұңаймағым!

Күн де, Түн де төксінші шырайларын!

Бір әдеміі Сәуле боп төгілсінші!

Ренжіткен, шаршатқан жыл - айларым...

 

Бүгін -

менің келеді мөлдірегім!

Тамшыдан да бір Нәзік, Мөлдір едім.

Қамшы басқан жүйрікке бір Жүректің

Жалауы боп келеді желбірегім!

 

Бүгін  маған болмайды өкпелеуге!

Амалым жоқ...бұл күнге өтпе деуге!

Бүрін желден жасырған - Қайыңға ма?

Бара ма, әлде, айналып Шөпке - кеуде...

 

Өткен күндер - бірі ойлы, бірі мұңды.

 

Бүлдірмеңдер, өтінем, Бүгінімді!..

 

***

Мен Өлеңді аяймын. Сендер кімді?

Алдына оның барасың жылап қалып.

Тағдырыңнан теперіш көргеніңді,

болмағанын тірлігің тұрақталып.

 

Тағы айтасың жаныңда бір Мұң барын,

сыздайтынын кеудеңді жарып оның!

Түз-өмірдің тағылау тұрғындары,

тап осылай іздейді бәрі жоғын.

 

Жөргемінде алысқан, жарысқанның,

мен қиналсам жұтатын Дем ең соңғы –

еліктейін осылып арыстанның,

азуында бара ма Өлең сорлы!

 

Болсын дей ме, лайым, тоқ бөрісін –

ағызғанда қанынан ғазал-бұлақ,

көкпар қылып тартқанға көк терісін,

ақ көңілі аспаннан қарар жылап…

 

 ***

 

Қара суық желге бердім сыртымды.

Жүрегімде – мәңгі жасыл бақ заңғар…

қызғанбашы менің жылы күлкімді,

еріп бара жатқан Қар…

 

 

жымиғаным сәнді етеді ернімді

көзімдегі жұмсарады ренішім…

шыршама іліп қоям сенің белгіңді,

еріген қар, соның бәрі Сен үшін…

 

кешіктік біз, сен де, мен де. Көген жыр.

Ол да байғұс табар сылтау күлерге.

Қаңтарда емес, Наурызда келер Жыл –

қадірімізді білер ме?..

 

Еріген қар тротуарлар шетінде,

қара суық жасап жатыр тірі мұз.

Ол қағаздың, мен өлеңнің бетінде,

жымиямыз бірімізге біріміз…

 

***


...мұнда да - сол өмір.
Баяғы.
Мүмкін, сәл мұңды, өршіл.
Бұл ғасыр да алақан жаяды.
Құдды сол ғасыр дерсің...
Атса да көрінгеніне - оқ!
Түрі жоқ - көңілі толатын.
Адам көп - өмірлері жоқ.
Өлеңдері жоқ - көп ақын...
Жаным бар - жанды жаралар.
Жүрегімде жүр Ол әлі.
...Аспандық мұңы ғана бар
мен де - бір Жердің қонағы...

***


...қаладан Жырақ кетсем -
ұмыт болар секілді бәрі-бәрі:
(Түн.
Тыныштық.
Ой.
Сана.
Жан әлемі...)
жүрегімді бір Сәуле - қарығаны,
өмір, өлім дейтіннің бар әлегі,
көліктер де - қарсы ағып, жанұшырар,
адамдар да - бірі алыс, бірі жақын,
сағаттар да - уақыттың жарысы бар,
көшелер де - үнемі түрі ғапыл...
...қала сырты - Жанашыр, Қорғаушым.
Қалған дүние - суықтау, жалғандылау...
Әлем,
сені жоғалтып алмау үшін -
әдемі бір суреттей Тәңір салған -
өз ішіме көшіріп алғанмын-ау...

 

 

Жұмақ


Жанымды ұқпай мезгілі,
Жауратсын, мейлі, түнгі ызғар...
Жабырқап жүрген бір қызға,
Жазықты емес – жұлдыздар...

Сарқыса соңғы тамшысын,
шөліркеп жатқан көп белге...
Ұмытып бүгін кеткенге,
кінәлі емес – көктем де...

Кінәлі емес Аспан, Ай –
Арманның алыс құлашы...
Өлеңдерімнен сұрашы,
өртеніп барам, расы...

Айыпты емес Алтын Күн
Алладан еді – Үрлігім...
Айқара ашқан түндігін,
ақ Орда болды – тірлігім...

Тәубамыз осы – Тәңірге
Өзгере алмас шындығым:
Өмірлеріммен – құндымын,
Өлімдеріммен – мұңдымын...

Білмейді, бәлкім, ғылым да...
Жетпейді оған шырын да...
Күнәсіз мынау Дүние –
Жалғыз-ақ менің жырымда!..

 

Шеңберден шығу

 

Адам – қоғамның емес,
Құдайдың баласы...
Кезі жоқ шаттанбаған, күрсінбеген,
Мен деген Жүрекпін ғой дүрсілдеген!..
Көңілімнің көшесін сүйген
Жанға,
Жүректің ойып тұрып бұрышын берем!..

Бұлақтай қосыла ағар күлкіңменен,
Мен деген Бүйрекпін ғой бүлкілдеген!..
Өзін-өзі тыңдауға мұршасы жоқ,
Өмір өтіп барады күңкілменен!..

Көгімде қазым ұшып, қаңқылдаған,
Мен деген Бауырмын ғой аңқылдаған!..
Сарайлардан – салтанат салқындаған –
Сыбағам бар менің де тартылмаған...

Соңымнан ақ сабын боп сабылдың ба, Ой!..
Мен-дағы сағындым ғой, сағындым ғой!..
Жас болсам – жалғыз түйір Жасыңмын ғой!
Қан болсам – жалғыз түйір Қаныңмын ғой!..

 

***


...Жүрегім соқпай қалды – Сені көріп!
Мен боп Өмір сол күні - тоқтай қалды.
Қамсыз жүрген жанымның елігі – Өліп!
Айналды да Аққуға – көкті айналды...

Шоққа ұсаған, білмеймін, Отқа ұсаған,
Дүние ме?
Дүр етті бір – ақ Аспан!
Көл іздеген көңілмен жетті саған
Мезгіл қандай – сендегі...
Сұрамастан...

Осы ма еді – мен сүйіп салатын Ән?!
Шыңыраудан шыққандай үні қалды...
Үсіп өлген аққудың Қанатынан
Бір Қауырсын – Жүрек боп...
Тұрып алды...

Содан таныс –
Тылсым да, Түстер мұңы.
Жоғалтардай мені олар шықты бағып.
Орынына жүрегім Түскен күні –
Бір өліп, тірілгенімді ұқтым анық...

***


..Жаз маған Ұна-май-ды!
Ұнаймын ба?..деп те Ол сұрамайды...
Есіме түсіреді...сонау Кезді -
қиялмен жақындатар жырақ Айды!

Жаныңды айтып жүрген...Сезім жатқа
қарайды кызығумен Көзім баққа...
Жаз - менің Сағыныштан өлер кезім!
Жол барда...жете алмайтын Өзің жаққа.

Ып-ыссы Ойдан құрып...
жатыр әлім.
Сап-салқын Күзді сүйем!
Ақырабын -
сәл ғана Үп...еткен Жел көтеріп ап,
ұшырар...дәрмені жоқ Жапырағын.

 

***


...айтпа - оларға.
Айтпа енді - Сырыңды.
Көрсетпе де - мұң торлаған Жүзіңді.
Сайтан болып кеткендігін білмейді -
Сағыныштың жендеттері бүгінгі...
Келісейік.
Сен де мендей үндеме.
Біздер жоқта бақ та қонар - бүргеге.
Көр де тұр!
Жасайды әлі балшықтан
қол,аяғы қыбырлаған - бірдеңе.
- Ми ма?..десе :
- мишық...дей сал,басыңда.
Оны да олар түсінбейді,расында.
Сен - Махаббат,
мен - Сағыныш екеуін
жеткізейік сөйтіп анау Ғасырға...

 

***


...ақ қаланы қап - қара Бұлт қамады.
Шер ме? Мұң ба - бұл Бұлттың ұрттағаны?
Жанға батып - жаманның оттағаны!
Жанға батып - жақсының сырттағаны...

Қап - қара Бұлт құшақтап Ақтөбені!
Таңдайына тұнығын сап көреді.
Түңілмеңдер! Түнерсе - бауырына ап,
өз Жүрегін ол өзі шақ келеді...

Болса - айтар еді әлгі Ауа тілі :
- осы ғой,деп,жаныңа Дауа түбі!..
...Қасиет пе,дүние,Қасірет пе -
қара бұлттар Әппақ боп жауатыны?!.

Жерге жетер - сері ақын,сал ақыны.
Жоқтайды жоғалтқанын Дала түбі!..
...Қасірет пе,дүние,Қасиет пе?!
Әппақ бұлттар - Аспанда қалатыны...


...жинаймын деп бір нәзік желең - Айдан,
өледі - жауып Бұлттар. Өледі - ойдан.
...ал,сендер,құдайым - ау,сұрайсыңдар :
- келеді Өлең қайдан?
Өлең - қайдан...