***

Жарық күнді мен демегеніңіз ұнайды,
Жан дертімді емдемегеніңіз ұнайды.
Тартылыстың таңғажайып заңына
Бойұсынып,
көнбегеніміз ұнайды.

Тіл беземей,
Күнәдан пәк балаша
Қызық,
әрі бұзық болған ұнайды.
Һәм қызармау –
Қолдарымыз жанасса,
Жасыра алмай жалын атқан сыңайды.

Тағы ұнайды
Мені балап мүсінге,
Аймаласа басқа жанды шын еріп.
Сол адам мен болмағаным үшін де
Қинамаңыз
тозақ отын жіберіп:

Кеткеніңіз үшін мені ұмытып,
Аққанымыз үшін бөлек арнамен.
Екеумізге,
жан-жүйені жылытып,
Шырқалмаса құдай жайлы мәңгі әуен.

Ризамын өзіңізге өлгенше:
Сүйгеніңіз үшін мені,
білместен.
Күндер үшін –
Асықпаған көргенше,
Түндер үшін –
Тыныштықпен тілдескен.

Айлы түнді ағарып,
кезбегеніміз үшін де,
Ортақ өмір шуағын сезбегеніміз үшін де –
Жарық күнді мен демегеніңіз үшін де,

Жан дертімді емдемегеніңіз үшін де!

3 наурыз, 1915ж.

ҚЫЗҒАНЫШ 

Өзгемен қалай тұрып жатырсыз –
Өмірі ұшып көрмеген?
Сіз қалай тұрмыс құрып жатырсыз
жағалауменен –
жерменен?

Қалды ма ұмыт қалқыған арал
Төсінде көктің тербеліп?
Қалды ма ұмыт сарқырамалар –
жарқырап ағар,
өң беріп?

Сіз қалай бірге тұрып жатырсыз
Әйелмен –
әнсіз, жай, жаман,
Ұрымен өмір сүріп жатырсыз
Тағымды менің жайлаған?

Халіңіз қалай, қарағым, анық –
Жайыңыз бәлкім жайлы шын?
Сорлының қалай сауабын алып,
Табасыз бабың
байғұсым?

«Жүзуден қажып,
Жерінген кемем.
Жетеді!
Жерде қаламын!»
Қалай тұрасыз көрінгенменен,
Артық көретін адамым!

Дәмді ме әлде пісірген асы –
Дастарқан үсті толы – кең?
Бақ қонғыш болған үшін бе басы –
Тұрасыз қалай сонымен?

Жат әйел жанын ұғасыз қалай
Өзіңізді алдап,
тер төгіп?
Және де бірге тұрасыз қалай
Ұяттан кетпей өртеніп?

Қалайсыз енді,
халіңіз қалай –
Әніңіз бар ма әлі де?
Жарасы кетпес жаныңыз қалай –
Шыдайсыз қалай бәріне?

Қалай тұрасыз
(бар сұрайтыным)
Базардан алған бөзбенен?
Алтыннан кейін,
жарқырайтұғын –
Бағасы төмен жезбенен?

Көңілдің –
арзан ермегі, жаңа
Таптыңыз ба әлде емін сіз?

Қалай тұрасыз
жердегі ғана
Жай әйелменен сезімсіз?

Бақыттымысыз?
Жауыр ма әлде
Жүректің түбі –
мұң өрген?
Жайыңыз мендей ауыр ма әлде –
Тұратын басқа біреумен?

***

Менің балаң жырларымның
Мәреге –
Ақындыққа бастаған,
Найзағайдың жарқылындай
Және де
Тау суындай таспаған.

Нәрестедей бостандыққа қалаған,
Жемістердей гүлденген,
Өмір мен өлім жайлы,
Жан адам
Оқымаған, білмеген. 

Жырларымның –
Жайған бала жасымнан,
Байлығымның бағасы –
Жырларымның –
Шаң қабаты жасырған
Ашылады бағы әлі.

Мамыр, 1913 ж.

***

Бір-бірінен іздегендей ем-дауа,
Тереземнің алдындағы қос ағаш.
Ағаш – кәрі,
үй де көне,
Мен ғана
Жас болғасын қалай көңіл босамас.

Аласасы қол созады барынша –
Әйелдерше,
Жанын аяу жоқ онда –
Серігіне –
сүйенісер жарынша –
Биігіне,
бәлкім сорлы одан да.

Қос ағаштың өтіп жатыр жаз-қысы,
Бір-біріне ұмтылумен бар күні.
Осы болар тартылыстың наз күші –
Ұмтылады,
жаратқанның жарлығы:

Бір-біріне ұмтылады барлығы.

Тамыз, 1919 ж.

***

Бәрі орнында.
Тамсанумен жүремін,
Алыстаудың кәусарына еш қанбай.
Сүйем сізді,
солай өмір сүремін –
Қашықтықтың қатысы жоқ ешқандай.

Ұлы өнердің сізге құшақ ашты өрі,
Мойындаумен үнім де алғаш сүрінді.
Державиндей
қылшылдаған жас пері
Не қылады менің асау жырымды!

- Қош бол енді, қорқынышты сапары –
Жас қыранмын,
шырқа талмай көгіңде!
Күйдірумен шыққан ыстық атағы –
Күннен көзі қауіптірек дедің бе?

Соңыңыздан сусай қарап, үзіле,
Мендей кім бар –
ғұмыр бойы тосқандай.
Сүйем сені,
жан теңгермей ізіңе,
Уақыттың қатысы жоқ ешқандай.

12 ақпан, 1916ж.

Өлеңдерді аударған Гүлнәр Салықбаева
Астана: «Аударма» баспасы, 2002 жыл.

 суреттер интернеттен алынды